Acacia, Valse – (Robinia pseudoacacia)

Hoe vals kan een boom zijn? Ja, de boom heeft stekels en giftige delen, dus wees op je hoede, maar in dit geval slaat het op het Latijnse woord pseudoacacia. Pseudo betekent vals en geeft aan dat de boom erg veel lijkt op de echte acacia’s die op de Afrikaanse en Australische savannes groeien.

IMG_acacia

Exoot
De acacia komt van oorsprong voor in het oosten van Noord-Amerika, voornamelijk in het Alleghanygebergte en in de staten ten oosten van de Mississippi. Het is één van de eerste Amerikaanse boomsoorten die in Europa geïmporteerd en voor de bosbouw gebruikt werden.

Vernoemd

De acacia heet officieel ‘Robinia’ naar Jean Robin (1550-1629), hovenier van de Franse koningen en organisator van de botanische tuin van de medische faculteit in Parijs. Hij zou de plant in 1601 uit Virginia (V.S.) naar Parijs overgebracht hebben. Ook zijn zoon en opvolger V. Robin (1579-1662) zou in 1635 de eerste Robinia pseudoacacia in Parijs aangeplant kunnen hebben.
De eerste Robinia in ons land zou bij kasteel Doorwerth (Gelderland) in 1579 aangeplant zijn ter gelegenheid van de totstandkoming van de Unie van Utrecht of in 1678 toen de vrede van Nijmegen werd gesloten. Kortom, de afkomst is duidelijk, maar over de binnenkomst in Europa bestaan verschlilende verhalen. Feit is wel, dat de zeer oude acacia bij kasteel Doorwerth nog steeds in vol ornaat te bewonderen is.

Stekelig
De acacia is een snelgroeiende boom met een onregelmatige, transparante kroon. Hij komt laat in het blad, vaak pas tegen juni, en blijft in het najaar lang zijn blad houden. Deze bladeren zijn veervormig samengesteld en bevatten 7 tot 19 ovale blaadjes die aan de bovenkant frisgroen en aan de onderkant blauwgroen zijn. De boom heeft korte stekelige takken, maar geen doorns op de stam. Het is een vlinderbloemige. Hij bloeit in juni met witte bloemen die nectar bevatten en een zoete geur verspreiden. De vruchten, 5-15 centimeter lange peulen, blijven lang aan de boom hangen en bevatten kleine harde zaden.

IMG_acaciaplaatjes

Knobbels
De acacia groeit zowel op zand- als leemgrond in Nederland en België en is winterhard, maar wel windgevoelig. De bomen vermenigvuldigen zich gemakkelijk via worteluitlopers en gedijen ook goed op schrale grond, want evenals veel andere bomen uit de familie van de vlinderbloemigen bezit hij een speciale eigenschap, die de vruchtbaarheid van de bodem verbetert. De wortels hebben namelijk een knobbel die door middel van bacteriën vrije stikstof in de grond brengt. De bloei is afhankelijk van vochthoudende, voedselrijke grond en een zonnige standplaats.

Productie
Als de acacia in bloei staat wordt hij druk bezocht door bijen die zich tegoed doen aan de nectar. Zo zorgen zij voor hun nakomelingen en tevens voor de mens die op zijn beurt weer kan genieten van de heerlijke acaciahoning. Behalve voor honing wordt de boom ook gebruikt als een volwaardig alternatief van tropisch hardhout. Het heeft een zeer hoge weerstand tegen insectenaantasting en is goed te verwerken. De kleur van het hout is geelgroen tot bruingeel in het kernhout. De bomen zijn na 20 tot 25 jaar kaprijp, met een hoogte van meer dan 20 meter en een stamdiameter van 30 to 35 cm. Het houtstof dat vrijkomt tijdens de bewerking is giftig en kan een fikse hoofdpijn, misselijkheid en braken opleveren. In de homeopathie gebruikt men een essence van de verse schors tegen maagklachten en migraine.

Grillig
Met zijn 25 meter hoogte werd en wordt hij meestal als straat- en parkboom aangeplant.
De acacia heeft een grillig uiterlijk. Vaak zie je woekeringen op de stam die mazelkroppen heten en door een bacterie veroorzaakt worden. De boom lijdt daar echter niet onder, maar krijgt juist daardoor meer zijn karakteristieke vorm. Wordt hij niet voortijdig gekapt dan is het een prachtige boom met een spiraalvormige, diep gegroefde schors, die heel oud kan worden en waar we met volle teugen van mogen genieten.

terug