Flora en fauna
- Wit hoefblad
- Gewone pad

Natuurnieuws
- Inrichting boerenlandvogelgebieden
- Uitheemse rivierkreeften
- MTB-routes door beschermde natuur

Natuur Uit en Thuis
- UIT: bontjassen
- THUIS: pootjebaden

Natuur kort
- Struik- en huizenbroeders
- ARK Rewilding Nederland
- Vernietigen van waterplanten

Natuurexcursie
- Vroege vogels in Park Schakenbosch

Website van de maand
- https://www.klaasnanninga.nl

Citaat van de maand
- Mahatma Gandhi

Boekennieuws
- De wei

Natuur Plus
- In de bek of uit de bek?

Bomenweetjes
- Internationale dag van het bos
- Galerijbossen

Uit tips
- WEED
- Cowboys van de Peel
- Zoogdierendag 2023

	NB. De links in onderstaande teksten zijn vet gedrukt en hebben een groene kleur.

Wit hoefblad - Petasites albus

De bloemen van het plantengeslacht hoefblad hebben hetzelfde verrassingseffect als een paddenstoel: van de ene op de andere dag staan ze boven de grond. Het is een naaktbloeier, dus pas na de bloei verschijnt het decoratieve blad.

Wit hoefblad is een overblijvende, zoetgeurende plant, die 5 - 30 cm hoog wordt en bloeit in februari en maart met (geel)witte ronde tot kegelvormige trossen. De hartvormige bladeren zijn aan de onderzijde witviltig behaard en tot 30 cm groot. Ze sterven laat in het jaar af en in februari komen dan als eerste de bloemen weer boven de grond. De wortelbladen verschijnen na de bloei.

De Nederlandse naam heeft te maken met het blad, dat lijkt op een paardenhoef. Petasites komt van het Griekse Petasos (breedgerande hoed). Dit slaat op het grote blad. Het werd vroeger wel gebruikt als paraplu of parasol.

Na de bloei strekken de stengels zich uit tot een lengte van bijna een meter. Wit hoefblad vermeerdert zich vrij makkelijk via zijn kruipende wortelstok en groeit in groepen in vochtige vruchtbare grond. Het is geen inheemse plant, hij komt van nature voor in de bergen van Midden-Europa en West-Azië en werd hier, net als het Japans hoefblad, in parkbossen op schaduwrijke plaatsen en buitenplaatsen aangeplant en wordt dus tot de stinzenplanten gerekend.

Gewone pad - Bufo bufo

Tussen februari en april gaan padden voor de voortplanting terug naar het water waar ze zelf geboren zijn (paddentrek). Een lange, gevaarlijke tocht, die de vrouwtjes vaak al met een opgewonden mannetje op hun rug moeten volbrengen. Daar aangekomen wachten nog meer geïnteresseerde paddenmannen. Die zijn in de voortplantingstijd zeer paarlustig. Bij het verschijnsel paarkluwen klampen meerdere mannetjes zich als een kluwen vast aan een vrouwtje, dat hierbij soms verdrinkt.

Het vrouwtje zet haar eitjes af in een doorzichtig snoer; een dubbele ketting van 3 tot 4 meter lang. Een snoer bevat ongeveer 3000 tot 6000 eieren. De bevruchte eitjes worden door het stel zo ruim mogelijk rond takken of water- en oeverplanten gewikkeld zodat er veel zuurstof bij kan komen. Na 10 dagen komen de eitjes uit. De kikkervisjes blijven vaak bij elkaar en vormen scholen. Ze worden maximaal 4 centimeter lang, inclusief staart. Ze leven ongeveer 80 dagen als donderkopjes en ademen door middel van kieuwen. Daarna ontwikkelen ze zich in 2 tot 3 maanden tot kleine padjes en krijgen naarmate ze ouder worden longen in plaats van kieuwen.

Kikkervisjes worden door van alles belaagd, vooral door waterinsecten en de roofzuchtige larven van libellen, sommige roofvissen en salamanders. De kleine nog zwarte padjes bevinden zich soms in enorme aantallen vlak langs het voortplantingswater en na enige tijd trekken ze bij regenachtig weer massaal naar hoger gelegen gebieden, dit wordt paddenregen genoemd.

Vijanden van de gewone pad zijn vogels als de bosuil, reiger, buizerd, waterral en wespendief. Daarnaast jagen verschillende rovende zoogdieren op de gewone pad, zoals de egel, de bunzing en de ringslang.

terug naar boven >>

Inrichting boerenlandvogelgebieden

Omdat het niet goed gaat met boerenlandvogelsoorten is er vanuit het Zuid-Hollandse Actieplan Boerenlandvogels, opgesteld door acht Zuid-Hollandse partijen, waaronder de provincie, 800.000 euro beschikbaar gesteld om boerenlandvogelgebieden in te richten.

Het doel is geen verdere afname in 2023 en 5% méér gruttoparen in 2027 vergeleken met de periode 2013-2015. Voor akkervogels is ook een doel afgesproken, namelijk geen achteruitgang van de patrijs. Dit wordt aangepakt via beter en meer weidevogelbeheer, het verbeteren van de inrichting van gebieden zodat meer kuikens overleven, monitoring, onderzoek en ondersteuning van vrijwilligers. Vanuit de subsidieregeling 'Verbeteren Leefgebied Boerenlandvogels' konden aanvragen worden ingediend voor maatregelen om het leefgebied van boerenlandvogels te verbeteren. Uiteindelijk zijn er 11 aanvragen goedgekeurd voor een totaalbedrag van 800.000 euro. De gehonoreerde aanvragen hebben onder andere betrekking op:

Plasdras-pompen (links). Hiermee worden weilanden drassig gemaakt in het broedseizoen waardoor er meer voedsel beter bereikbaar en beschikbaar is voor vogels met dunne lange snavels.

Aanleg patrijzenakkers en hagen waar patrijzen en andere akkervogels voedsel kunnen vinden en dekking tegen roofdieren.

Aanleg braakstroken voor kieviten kale stroken naast grasland zijn een goede plek om te broeden en de kuikens kunnen in het grasland voedsel zoeken.

De projecten krijgen een voorschot van 80% van de gesubsidieerde kosten, waarna ze van start kunnen. De plasdraspompen kunnen dit voorjaar tijdens het broedseizoen dan al direct gebruikt worden.

Bron: Provincie Zuid-Holland

Wegvangen uitheemse rivierkreeften

Sinds 2021 voert het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenwaard samen met provincie Zuid-Holland een meerjarige praktijkproef uit waarin de mogelijkheden, effectiviteit en haalbaarheid wordt onderzocht van het intensief wegvangen van Amerikaanse rivierkreeften.

Met ongeveer 600 effectieve vangtuigen (fuiken en korven) werd in 12 weken ongeveer 2000 kilo rivierkreeften gevangen, te weinig om te zorgen voor terugkeer van de waterplanten in sloten, die eerder waren leeg- en kaalgevreten door de rivierkreeften.

In 2022 is de inzet vergroot en verlengd. Met bijna 800 fuiken en korven is in 18 weken ongeveer 2500 kilo rivierkreeften weggevangen, waarmee het gewenste resultaat is behaald: in een groot deel van het testgebied zijn weer onderwaterplanten, zoals blaasjeskruid, gaan groeien in de sloten. Dat is goed nieuws voor de waterkwaliteit. Waterplanten hebben een sleutelrol in het onderwaterleven. Ze zorgen voor de productie van zuurstof in het water en vormen een leefgebied voor vissen en andere waterdieren. In 2023 loopt de wegvangproef door om te zorgen dat (met beheervisserij) het bereikte effect behouden blijft en om te bepalen hoeveel inzet nodig is.

Bron: Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard.

MTB-routes door beschermde natuur

Omroep Gelderland berekende hoeveel natuur mogelijk door mountainbikers verstoord wordt. In totaal gaat het voor de gehele provincie om 3.184 hectare. Dat komt neer op ruim 2% van het totale grondoppervlak aan beschermde natuur in Gelderland. Er zijn in Gelderland 38 MTB-routes met een totale lengte van 819 kilometer. Daarvan gaat ruim 500 kilometer door beschermde natuur.

Onderzoekers stellen dat een mountainbikeroute tot 50 meter aan weerszijden van de route voor verstoring van de natuur kan zorgen. Beschermde vogels zoals de havik en de zwarte specht bouwen er bijvoorbeeld minder nesten.

De mate van verstoring is afhankelijk van diersoorten die in een gebied leven. Mountainbikers zorgen voor meer verstoring dan andere fietsers, schrijven de onderzoekers. Bovendien worden er vaak speciale paden voor mountainbikers aangelegd. Ze vinden dat mountainbikeroutes het best dicht bij bestaande paden aangelegd kunnen worden om zo de nog onverstoorde delen van het bos te ontzien. Er zijn heel veel meer wandelpaden dan mountainbikepaden.

Met name wandelaars met honden zorgen er voor veel verstoring. Honden mogen bijna nergens los lopen, maar heel veel mensen houden zich daar niet aan.

Bron: Omroep Gelderland

terug naar boven >>

Elke maand schrijf ik een stukje over iets wat ik in de afgelopen maand heb gezien tijdens een van mijn wandelingen.
UIT: ergens in het land. THUIS: Maasland (ZH) en omstreken.

Tiny van der Meer

NATUUR uit: bontjassen

Wat is er leuker dan welkom geheten worden door een parmantig roodborstje op een molshoop in het mooie natuurgebied Pannenhoef !? Leuker kan bijna niet, wel mooier. Ik loop langs de Turfvaart, waarnaar de route van de mooisteroutes.nl is vernoemd en volg een avontuurlijk, tussen berken slingerend paadje door het moeras. Langs het ven steken een aantal brandrode runderen warm af tegen het winterse laagje ‘poedersuiker’, waarmee het landschap is bedekt.

Maar niet alleen dit sterke ras met hun rode vacht, witte staartpunt er witte sokken, dat het hele jaar door buiten kan verblijven, is redelijk winterhard. Ik hoopte op de Belgische trekpaarden in hun begrazingsgebied, maar die schitteren door afwezigheid, wel zie ik een kleine kudde IJslandse paardjes.

Met hun dikke aaibare bontjas komen ze de winter wel door. Op het wandelpad ga ik opeens heuveltje op heuveltje af, geen natuurlijke verhoging maar speciaal gemaakt ten behoeve van een onderdoorgang van de ene uitgestrekte weide naar de andere, zodat de paardjes en een grote groep zwartbehaarde ruige galloways over en weer bij elkaar in en uit kunnen lopen. Mooi dat er hier plek is voor zowel dier als mens en we er op deze manier samen van kunnen genieten.

NATUUR thuis: pootjebaden

Begin februari zie ik niet alleen de eerste tjiftjaf, die tussen wat overgebleven groen in mijn plantenbak op zoek is naar insecten, maar scharrelen ook nog steeds het roodborstje en winterkoninkje mijn tuin af voor lekkers.

Maar het kan nog kleiner. Af en toe verschijnt het kopje van een vuurgoudhaantje tussen de takken van de voor m’n huis staande grote conifeer. Zo klein! Zo schuw en zo vlug!

Half februari hangt de lente in de lucht. Ik loop in de polder, zie futen elkaar het hof maken. Ze zijn niet de enige die de kriebels krijgen, een blauwe reiger slooft zich uit, duidelijk zichtbaar op de top van een struik, om indruk te maken op een vrouwtje. Het nest ligt er al, nu zij nog! In de polder wordt volop geknot voorzover dat lukt, want een aantal knotwilgen ontspringt de dans omdat ze tot aan hun middel in het water staan. Voor een knotwilg voor even geen probleem, maar opeens zie ik dat er ver weg in het weiland een schaap in de sloot ligt. Dat is minder leuk. Ze is diep weggezakt in de blubber en met haar dikke vacht gaat het niet lukken om er zelfstandig uit te krabbelen.

Ik waarschuw de dichtstbijzijnde boer, die weet van wie het weiland is. Als ik een uur later weer langs dezelfde plek loop, zie ik twee mensen terug naar het hek lopen, waarschijnlijk de redders in nood, want even verderop, tussen de andere, loopt een schaap: half wit, half zwart. Kan niet missen! De onfortuinlijke pootjebaadster is weer op het droge, hopelijk heeft ze er iets van geleerd.

terug naar boven >>

ARK Rewilding Nederland

Al bijna 35 jaar maakt ARK Natuurontwikkeling de Nederlandse natuur wilder. Nu het belang van meer natuur steeds meer gezien en gevoeld wordt, voelt de organisatie zich geroepen om naast de eigen veldprojecten ook anderen te inspireren en te helpen om met ‘rewilding’ aan de slag te gaan.

Daarbij wordt gekozen voor de nieuwe organisatienaam ARK Rewilding Nederland.

In een nieuw meerjarenplan 'In beweging voor wilde natuurlandschappen’ geeft ARK Rewilding Nederland voor de periode 2023 tot en met 2027 aan hoe de organisatie wil gaan werken aan een wilder Nederland. De komende tijd wordt ook de website aangepast aan de naams- en koerswijziging.

Meer info: klik hier

Bron: ARK Rewilding Nederland

Vernietigen van waterplanten

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft eind januari bij een bedrijf in het westen van het land ± een half miljoen waterplanten laten vernietigen. Het gaat om de grote vlotvaren, een invasieve uitheemse soort die niet mag worden verhandeld, omdat deze schadelijk is voor de natuur in Nederland en Europa.

Het bedrijf dacht een grote voorraad Salvinia minima te hebben. Na een analyse door de NVWA bleek het om de verboden grote vlotvaren te gaan, die sinds augustus 2019 op de Europese Unielijst van invasieve uitheemse soorten staat.

Kweek van en handel in deze soorten is verboden. Door onjuiste etikettering van planten en verkeerde identificatie kunnen invasieve uitheemse soorten zoals de grote vlotvaren wijdverspreid raken.

Bron: NVWA

Struik- en huizenbroeders

Typische soorten voor tuinen, parken, struwelen en struiken zijn merels, zanglijsters, staartmezen, groenlingen en fitissen.

De laatste drie soorten gaan sterk achteruit. Het zijn typisch vogels die graag hun nest bouwen in struiken – of in het geval van de fitis op de grond – en hun voedsel zoeken in een groene omgeving. De oorzaken van de sterke afname van struikbroeders lijkt vooral te liggen in het feit dat struwelen worden omgezet in gazons die strak worden gemaaid. Ook in tuinen worden struiken en hagen dikwijls vervangen door schuttingen. Door het aanplanten van dichte struiken, of een schutting te laten begroeien met klimop, kunnen soorten als staartmees en groenling weer een plek vinden in dorpen en steden.

Ook huizenbroeders gaan achteruit. Vogels als gierzwaluw, huismus en spreeuw zijn sterk gebonden aan onze gebouwen, omdat ze daar hun nesten hebben. Voornaamste oorzaak hiervan is het na-isoleren van huizen waardoor nestgelegenheid verdwijnt. Daarnaast lijkt een oorzaak te liggen in het gebrek aan geschikt voedsel en geschikte plekken om te schuilen. Meer info: klik hier

Bron: Vogelbescherming

terug naar boven >>

Woensdag 15 maart 2023 - Vroege vogels in Park Schakenbosch

Op woensdag 15 maart gaat IVN Natuurgids Ria Hoogstraat op stap in de natuur. We gaan op zoek naar vroege vogels en genieten onderweg ook van alles wat er al bloeit in het mooie park Schakenbosch in Leidschendam.

Door de (helaas) grootscheepse kap van bomen en struiken is het een verrassing welke vroege vogels en bloeiers we nog zullen aantreffen.

Zet uw oren wijd open en neem vooral uw verrekijker mee. Wat grotere kinderen zijn van harte welkom, ze krijgen extra aandacht van de gids. De wandeling duurt ca anderhalf uur en deelname is gratis.

Verzamelen woensdag 15 maart om 10.00 uur bij de hoofdingang van GGZ Haagstreek, Veursestraatweg 185, Leidschendam. Auto’s en fietsen kunt u parkeren bij de voormalige kapel.
Bereikbaar met bus 45 en 46.

Info tel. 07- 3279349 of www.ivndenhaag.nl.

terug naar boven >>

https://www.klaasnanninga.nl/

Klaas Nanninga is al van jongs af buiten bezig: vogels kijken, planten zoeken, paddenstoelen determineren, schelpen verzamelen, sterren kijken, enz. Eigenlijk alles wat er in de natuur te zien is heeft zijn belangstelling. De hobby werd zijn studie (biologie aan de RUG), de studie werd zijn beroep: leraar biologie.

Schedel babiroessa

Al die jaren nam hij zijn natuurvondsten mee naar school en nam hij leerlingen mee de natuur in. Jarenlang verzamelen van allerlei moois uit de natuur van de hele wereld leidde tot een indrukwekkende natuurverzameling.

Hij is nog steeds actief als vogelaar, vlinderaar, geeft lezingen over natuuronderwerpen, leidt bezoekers rond in zijn museum en bij natuurexcursies. Hij neemt graag mensen mee in zijn eigen enthousiasme over al het moois en boeiends in de natuur.

Meer lezen: klik hier

terug naar boven >>

De wei - Het ritme van een landje

Een inspirerend tuinverhaal over het aanleggen van een natuurvriendelijke wei. De wei volgt de seizoenen. Van bloei tot verval, met oog voor klein leven en dood. Het is ook het verhaal van de bezoekers en de omgeving. Een prachtig boek in de traditie van de Engelse natuurschrijvers.

Een grote tuinder uit een Brabants dorp aast al een poos op een familiewei. Als Maaike Lange en haar familie uiteindelijk besluiten hun grond te ruilen voor het naastgelegen perceel van de tuinder, dat ze omgeploegd en kil zwart opgeleverd krijgen, begint een nieuwe tijd. Ze willen een natuurvriendelijke wei aanleggen. Met bomen en hagen.

Maar hoe zit het met het gif van de tuinder op de haag? Hoelang duurt het voor de natuur zich herstelt en de bloemen terugkeren? Doen de wormen uit het wormenhotel in de stad het ook in de groentetuin in hun wei?
Intussen rukt de Canadese fijnstraal op en woelen konijnen en dassen het gras om. In een stadslandbouwtuin in Amsterdam leert Maaike intussen meer over grond en ze ontmoet daar een nieuwe generatie boeren.

De wei (Paperback) 2022
Auteur: Maaike Lange
Prijs: € 21,50
ISBN: 9789050118835

terug naar boven >>

Hoe voeden vogels hun pasgeboren jongen: in de bek of uit de bek?
Hans Doorenbosch

Laatst zag ik op een foto een lepelaarjong klepperend bedelen en vervolgens zijn snavel diep in die van de ouder steken. Betoverend.

Lepelaarjong - Een bijzondere manier van voedsel overgeven. © Fotograaf Wanja

De vraag kwam bij mij op ‘Hoe dat gaat bij andere vogels in de eerste weken?’ Dat blijkt zeer divers.

(Bij zoogdieren en mensen is het minder divers: Na de geboorte drinken de jongen melk bij hun moeder uit de borst via de tepel. (De plek van de tepel is afhankelijk van de manier van zogen).

Vogeljongen worden onderverdeeld in nestblijvers en nestvlieders.

Eerst over de nestblijvers. Zij komen kaal, zonder veren en nog blind uit het ei en blijven de eerste weken op het nest tot ze het dons verruild hebben voor veren en kunnen zien en vliegen. Iedereen kent de foto’s van een nest gevuld met wijd opengesperde vaak gele bekjes met in de keel een paar rode stippen.

Foto boven links: PxHere CCO. Foto boven rechts: jongen van de boomklever

Die gele snavelkleur en de rode stippen helpen de ouders in de vaak donkere nesten de weg te vinden waar het voedsel heen moet. De jongen sperren de bekjes niet alleen open maar schreeuwen ook om eten. Vader en moeder komen vele malen per uur aanvliegen met een snavel vol gevangen insecten. Insecten en ook rupsen zijn een belangrijke bron van eiwitten die hard nodig zijn om te kunnen groeien.
Ook als de ouders alleen zaden eten worden de jongen in deze eerste periode gevoerd met insecten. Daar groei je van. Die insecten worden vooral in de open bek van het luidst schreeuwende jong gedeponeerd.
Dit betekent honderden voedselvluchten per dag. Gelukkig zijn de dagen lang in het voorjaar. Want enkele uren zonder voedsel is dodelijk voor de pasgeboren vogels.

Een uitzondering is er ook: de gierzwaluwjongen. Hun ouders blijven bij slecht weer lang weg omdat ze onvoldoende insecten kunnen vangen. De jongen gaan dan tot zelfs een paar dagen in een toestand van vertraagde stofwisseling (topor).

En dan nog:
Ouders die voornamelijk zaad eten (bv mus of groenling) bieden al snel zaden aan hun kroost aan. Deze zijn dan in de krop voorgeweekt. De krop is een apart onderdeel van de slokdarm waarin voedsel niet alleen opgeslagen maar ook voorgeweekt wordt door de sappen die het slijmvlies daar afgeeft. Bij de lepelaar en aalscholver is dat nog extremer. Daar braakt de ouder verzameld en geweekt voedsel op. Het jong steekt zijn snavel vervolgens diep in de keel van de ouder om dat in ontvangst te nemen. Foto: Luc Hoogenstein

Bij roofvogels brengt de vader de prooien aan die de moeder in kleine hapklare stukjes scheurt en aan de jongen geeft. Dit zijn dus allemaal vogels waar de jongen enige tijd op het nest blijven tot ze ontwikkeld genoeg zijn om te vliegen.

Heel anders gaat het bij de nestvlieders: dat zijn de vogels waarbij de jongen al compleet met open ogen en vol donsveertjes geboren worden. Ze hebben een kleine voedselreserve voor een enkele dag en worden door de ouders naar de geschikte voedselgebieden geleid. Bij boombroeders zoals brilduiker, zaagbek en soms ook de wilde eend betekent dit dat de jongen alleen nog even uit de boom moeten vallen.

Uit het ei en zelf op zoek naar insecten - Vogeldagboek Adri de Groot (www.vogeldagboek.nl)

Jonge steltlopers (grutto, kievit) kunnen binnen enkele uren lopen en zelf insecten vangen of zelf slobberen zoals eenden en ganzen. De ouders leiden ze hooguit naar de plekken waar veel voedsel te halen is.

Ook hier zijn uitzonderingen:
De scholeksters zijn de enige steltlopers die hun jongen wel voeden. De fuut geeft visjes aan het bedelende jong, de meerkoet allerlei plantaardige en dierlijke kost.

Veertjes zijn het allereerste voedsel dat jonge futen te eten krijgen, nodig voor een beschermend laagje in hun maag.

Meeuwen, sterns, nachtzwaluwen en fazanten zijn ook nestvlieders, dus bevederd, maar worden toch gevoerd.
Echt bijzonder zijn de duiven. Zowel man als vrouw duif scheidt in de krop een eiwitrijke substantie ('melk') af. De jongen sperren hun bek niet open maar tikken tegen de snavel van de ouder die dan zijn bek open doet. De jongen steken hun snavel naar binnen en zuigen de melk op uit de krop. Overigens wordt dit al na enkele dagen aangevuld met in de krop voorgeweekte zaden. Duivenmelk bevat zelfs meer eiwit dan moedermelk.

En dan de taakverdeling:
Meestal gaat dat gelijk op tussen man en vrouw, maar ook hier uitzonderingen: buitencategorie is de koekoek die helemaal niet voedt en alles overlaat aan de waardvogel. Dit is de gastouder, bijvoorbeeld de kleine karekiet, waar zij haar ei heeft gelegd.
Foto: © René Smits

De kemphaanman houdt het na de paring ook voor gezien en de vrouw gaat verder als alleenstaande moeder. Bij vogels die meerdere keren per seizoen broeden, gaat de vrouw vaak al aan de slag met een nieuw nest terwijl de man de voedertaak op zich neemt. Later helpen eerdere jongen vaak bij het voeden van het tweede nest. Bij de roofvogels is het, zoals al eerder genoemd, de man die jaagt en het voedsel aan de moeder geeft, die er hapklare brokken van maakt.

Zeker bij steltlopers die in noordelijke streken broeden, zijn er voorbeelden waar de man al vroeg terugkeert naar het zuiden en de verdere zorg aan de vrouw overlaat. De bonte strandloper is daarvan een voorbeeld. Ook het omgekeerde kan. De vrouw laat de zorg al snel over aan de man (bijvoorbeeld het witgatje) en vertrekt. Nog sterker is de situatie bij de zwarte ruiter waar de vrouw al na de eileg vertrekt naar het zuiden. Gaat het er bij het voeren eerlijk aan toe? De hardste schreeuwer krijgt het meeste. Schreeuwen is een stimulans voor de oudervogel om voedsel aan te voeren. Hoe meer geschreeuw hoe meer voedsel, blijkt uit experimenten. Foto: PxHere CCO

Maar uit nieuwer onderzoek blijkt dat de ouder vaak, ondanks alle gekrijs, prima weet welke vogel wel of geen eten heeft gehad. Wel is het in de vogelwereld zo dat als een jong écht achterblijft, de ouders dit niet meer voeren. Zeker als er onvoldoende voedsel is.
Bij roofvogels en ooievaars gaat dit nog een stap verder. Terwijl bij de meeste vogels het broeden pas begint als het laatste ei gelegd is, beginnen zij al met broeden voordat het laatste ei gelegd is. Het gevolg is dat de eieren niet tegelijkertijd uitkomen: het ene jong is dan groter dan het andere. Het meest ondermaatse jong wordt dan bij onvoldoende voedsel door de andere jongen opgegeten of uit het nest gewipt.

Misschien duizelt het u nu. Echter: zo divers heeft iedere soort zich op de voor hem gunstige manier aangepast in de evolutie.
terug naar boven >>

Internationale dag van het bos

Bossen beslaan een derde van het land op de aardbol en hebben een vitale functie in het ecosysteem. Ze zijn het meest diverse biologische ecosysteem, dat meer dan 80 procent van de landlevende dieren, planten en insecten herbergt. Daarnaast zijn er anderhalf miljoen mensen afhankelijk van het bos voor hun eten, brandstof en onderdak. Ondanks deze gegevens, gaat de ontbossing op een alarmerend tempo door met zo ’n 13 miljoen hectare per jaar.

De Verenigde Naties heeft dit probleem onderkent en een resolutie aangenomen die verklaart dat elk jaar op 21 maart het de internationale dag van het bos is. Zo vragen zij aandacht voor alle typen bos, omdat bossen ons beschermen en verzorgen.

In Nederland kennen wij een soortgelijke dag al langer. Wij noemen deze dag Nationale Boomfeestdag (sinds 1980). Hiervoor was deze dag ook bekend als Boomplantdag en gaat terug in de geschiedeins tot 1919. Het doel van deze dag is om kinderen meer inzicht, kennis en begrip bij te brengen voor bomen.

Wat kun je doen op internationale bossendag?

Plant een (of meer) bomen (bijvoorbeeld via treesforall of onetreeplanted)
Ga wandelen in de bossen
Boek een nachtje weg in een boomhut of boshuisje (als je portemonnee het toelaat)
Plan een bezoek aan het bomenmuseum of een botanische tuin
Meld je aan als bomenplanter bij https://meerbomen.nu/
Haal bomen/plantjes/groen bij een tuincentrum en vergroen je tuin of balkon
Kijk een mooie documentaire over bomen.
Stel Ecosia.org in als standaard zoekmachine: zij planten bomen per zoekopdracht en slaan jouw gegevens niet op!

Ecosia
Ecosia is een duurzame zoekmachine opgestart op 14 december 2009 door Christian Kroll.
Je kunt het vergelijken met zoekmachines als Google. Waar Ecosia zich mee onderscheidt is dat de winst die wordt verdiend met zoekopdrachten en advertenties niet naar aandeelhouders gaat, maar naar de natuur. Het bedrijf schenkt 80% van zijn winst (= circa 45% van de totale inkomsten aan de bescherming van het regenwoud via een samenwerkingscontract met het Wereld Natuur Fonds. De zoekmachine gebruikt zoekresultaten van zoekmachine Bing en is hiermee vergelijkbaar met andere groene zoekmachines als Forestle, Treehoo en het Nederlandse ZoekGroen.

Op 8 september 2016 maakte de zoekmachine bekend dat er door de zoekopdrachten inmiddels 6 miljoen bomen zijn aangeplant. Op 30 juni 2017 werd de grens van 10 miljoen bomen bereikt, met 21 miljoen bomen in januari 2018. Sinds 14 oktober 2022 staat de teller op 160 miljoen aangeplante bomen (de bomen moeten drie jaar in de grond staan om op de teller te komen).

Bronnen: pcbomen.nl / boommade.nl / wikipedia

Galerijbossen

Galerijbossen zijn bossen die een corridor vormen langs rivieren of wetlands en voorkomen in landschappen die doorgaans weinig bosrijk zijn, zoals savannes. De groeiplaatsen van deze bossen onderscheiden zich van de omliggende landschappen omdat ze bijvoorbeeld voedselrijker zijn of vochtiger en/of er minder grote kans op branden is.

Ze dienen als verspreidingsgang voor faunasoorten, waardoor dieren vrij kunnen bewegen in een door mensen gedomineerd landschap. Het draagt bij door zijn aaneengesloten bladerdak om de kruising van waterlopen naar een bepaald aantal soorten te vergemakkelijken, hetzij door het bladerdak (eekhoorns, kleine zoogdieren, insecten), hetzij via de talrijke stammen van dode of levende bomen die een 'brug' over de rivier vormen. In sommige regio's gebruiken avifaunasoorten de bossen niet alleen voor beweging maar ook voor foerageren en voortplanten.

De bossen zijn soms maar enkele meters breed, omdat ze afhankelijk zijn van het water waar ze langs liggen. Deze bossen zijn in verschillende delen van de wereld kleiner geworden, veroorzaakt door verschillende menselijke activiteiten, zoals de bouw van stuwen en dammen, die hebben geleid tot overstromingen en de natuurlijke stroom van water hebben verstoord. Ze zijn vanwege hun geringe breedte en lange grens zeer gevoelig.

Bron: wikipedia en ripleybelieves.com

terug naar boven >>

WEED - 15 januari t/m 25 juni 2023

In Muzee Scheveningen gaat een wereld van zeewier voor je open! Het is de snelst groeiende biomassa op aarde, produceert 50% van alle zuurstof en wordt ook wel het gewas van de toekomst genoemd: zeewier. In de tentoonstelling WEED in Muzee ontdek je hoe kunstenaars, designers en ondernemers zich lieten inspireren.

Biodesigner Marjanne Cuypers vertelt hoe ze vanuit haar werkplaats SeaWood een duurzaam alternatief voor plaatmateriaal ontwikkelde, gemaakt van bruinwier uit de Noordzee. Lokale zeewierboer Joost Wouters doet uit de doeken hoe een Nederlandse start-up internationaal ging en The Green Chef en surfer Jethro vertelt over zijn liefde voor de zee en koken met zeewier (umami).

Ontdek in WEED hoe kunstenaar Nienke Hoogvliet zeewieren gebruikt als circulaire textielkleurstof als antwoord op de vervuilende textielindustrie.
Bekijk de installaties van Suzette Bousema die speciaal voor WEED nieuw werk maakte voor haar project Dead Zones waarin ze de filterende eigenschappen van zeewier onderzoekt. Of bekijk de ontwikkeling van de zeewierboerderij door de jaren heen in de foto-expositie van Jurriaan Brobbel.

Muzee Scheveningen

Adres: Neptunusstraat 92, 2586 GT Scheveningen
Meer info: klik hier

Cowboys van de Peel - 26 november 2022 t/m 1 november 2023

De tentoonstelling 'Cowboys van de Peel' laat zien hoe de Peel eruitzag en gebruikt werd in de 19e en het begin van de 20e eeuw. Daarna wordt het verhaal verteld van de boeren uit Venray en de regio, die handelden in schapen en de Groote Schaapscompagnie vormden. Zij waren in onze contreien actief tot het begin van de 20e eeuw en zijn een uitzonderlijk voorbeeld van de ondernemingszin van de Noord-Limburgers. Tenslotte wordt aandacht besteed aan de herder die in het najaar van 1993 opnieuw met een kudde schapen naar Parijs is gelopen.

In deze periode worden nog extra activiteiten rondom de tentoonstelling gepland. Check daarvoor regelmatig onderstaande website en social media.

Zondag 2 april - Grote Smedendag

Eén keer per jaar komen smeden uit diverse delen van het land naar Openluchtmuseum de Locht. Daar nemen ze deel aan de Grote Smedendag. In de smidse en op het museumterrein branden de smidsvuren, aangewakkerd door blaasbalgen. Met een hamer geeft de smid het gloeiende ijzer vorm op het aambeeld.

Er wordt hard gewerkt. Het beroep van smid is bijna geheel verdwenen. Alleen de hoefsmid heeft het overleefd. Op 2 april zijn zo’n 15 smeden aan het werk. Ze laten zien wat ze allemaal kunnen. Verwonder je over het fraaie siersmeedwerk. Ook het 'raajer optrekke', een ijzeren band om het wiel leggen, is te zien. Dat is een prachtig gezicht, een haast middeleeuws tafereel.

Openluchtmuseum de Locht

Adres: Broekhuizerdijk 16d, 5962 NM Melderslo
Meer info: klik hier

Zoogdierdag - 25 maart 2023

Op 25 maart 2023 is het weer de tijd voor de jaarlijkse Zoogdierdag! Dit keer in Utrecht. Het belooft weer een boeiende, inspirerende en uiteraard gezellige dag te worden met lezingen, excursies en workshops.

Meer informatie over het programma volgt.

Voor info: klik hier

terug naar boven >>

Reageren op NNN

Voor reacties op de inhoud van NatuurNetNieuws, uw waarnemingen, nieuws of vragen over de natuur, mail naar: tiny@groen-natuurlijk.nl
Voor het wijzigen van uw e-mailadres (vermeld ook uw oude e-mailadres!) of afmelden voor de nieuwsbrief mail naar: info@groen-natuurlijk.nl

Samenstelling: Tiny van der Meer. Vormgeving: Hans Steinfort.

Voor het aanmelden als abonnee op NatuurNetNieuws kijk op: https://groen-natuurlijk.nl/natuurnieuwsbrieven/
Het overnemen van informatie is toegestaan, mits u duidelijk vermeldt:
Bron: NatuurNetNieuws, uitgave van platform GROEN! natuurlijk: www.groen-natuurlijk.nl

Behalve voor u is er ook een natuurnieuwsbrief (NatuurNetNieuwsJunior) voor uw (klein)kinderen in de basisschoolleeftijd met een verhaaltje, veel informatie over dieren en/of planten (handig voor een spreekbeurt) en uittips voor kinderen. Net zoals u gratis abonnee bent van NatuurNetNieuws, kunt u of kunnen zij zich ook gratis abonneren op NatuurNetNieuws Junior (komt zes keer per jaar uit!). U hoeft alleen maar een mailtje te sturen naar: info@groen-natuurlijk.nl of het formulier in te vullen: klik hier

Volg ons ook op Facebook

Onze Natuurnieuwsbrief verwijst soms naar websites van derden. We hebben geen controle over de aard, de volledigheid noch de juistheid van de informatie op deze websites en zijn daarom niet aansprakelijk voor de inhoud daarvan.

terug naar boven >>

Inrichting boerenlandvogelgebieden Omdat het niet goed gaat met boerenlandvogelsoorten is er vanuit het Zuid-Hollandse Actieplan Boerenlandvogels, opgesteld door acht Zuid-Hollandse partijen, waaronder de provincie, 800.000 euro beschikbaar gesteld om boerenlandvogelgebieden in te richten.

Inrichting boerenlandvogelgebieden

Omdat het niet goed gaat met boerenlandvogelsoorten is er vanuit het Zuid-Hollandse Actieplan Boerenlandvogels, opgesteld door acht Zuid-Hollandse partijen, waaronder de provincie, 800.000 euro beschikbaar gesteld om boerenlandvogelgebieden in te richten.