1 Koen - Schrikken

‘Kom!’ zegt Koen tegen Teun. ‘Ik weet een spannende plek! Misschien mogen we er niet eens komen, maar niemand die ons daar ziet.’

Gewapend met een bijl en een zaag lopen de jongens langs het water over een lange dijk met een brede strook riet. Halverwege gaan ze schuin naar beneden en komen bij een weiland. Aan de overkant van de sloot, in het weiland, ligt een geheimzinnig bosje. ‘Kijk’, zegt Koen, ‘daar gaan we heen!’. Teun twijfelt. Want er ligt geen plank. Er staat alleen maar een heel smal muurtje in de sloot.

Koen is hier al eerder geweest. Met de bijl in zijn hand, doet hij een paar grote stappen en is aan de overkant. Teun wil zich niet laten kennen en stapt toch op het stenen overloopje. En nu moet hij ook nog gaan zagen... 

Koen hakt er enthousiast op los, maar als Teun een dikke tak door wil zagen, schiet zijn ene voet van het muurtje! Plons! Hij kan zich nog nèt vastgrijpen aan de tak. Hij geeft een schreeuw van schrik, en daarna nog een. Want door het kabaal vliegt er plotseling een grote bruine vogel uit het riet. En niet zomaar een vogel. Het is een roerdomp!

Wat een gaaf gezicht! Teun vergeet even z’n natte voet en z’n druipende broekspijp. Koen hakt driftig verder, maar als Teun omhoog kijkt schrikt hij zich weer een hoedje! Een boom kijkt hem boos aan. Net of hij helemaal niet blij is dat de jongens in zijn bosje zijn... 

Jakkes, wat eng is het hier! ‘Koen!! Kijk, die boom...! Hij staart naar ons!’ Koen kijkt naar de boom die Teun aanwijst. Hij ziet niks. ‘Ah joh... je ziet spoken. Gewoon een boom met een gat. Wat nou: ‘aankijken’. Maar Teun is er helemaal klaar mee. ‘Kom, wegwezen... ik ga hier nooit meer heen!’.  Als ze teruglopen, vraagt Koen: ‘Heb jij wel eens een roerdomp gehoord?’ Teun schudt zijn hoofd. Nee... in de bossen waar hij woont, is geen riet, dus ook geen roerdomp. Wat hij wel hoort is het soppen van zijn voet in z’n natte schoen, maar dat is een heel ander geluid! Als ze thuis komen en opwarmen met een grote beker chocolademelk, vertellen ze hun verhaal over de roerdomp. Mam zegt: ‘Dan heb ik nog een knutsel voor jullie. Daar zijn jullie wel even zoet mee en je krijgt er ook geen natte voeten van. :-)’

Terug naar boven >>

2 Knutsel - Roerdomp-hoorn

De roep van een roerdomp heeft iets weg van het geluid van een misthoorn. Het ontstaat als je in een lege fles blaast: zoiets als 'wroemp… wroemp… wroemp'.

Hier zie je hoe je van flessen een roerdomp-hoorn kan maken. Maar voorzichtig! Vraag wel even hulp aan een volwassene bij het snijden van de flessen!

Wat je nodig hebt voor de hoorn

Snij op verschillende hoogtes de dop van een lege plastic fles. Het korte stuk wordt je mondstuk, het lange stuk de toeter. Neem een stukje tuinslang van ongeveer 25 cm, en maak dit met plakband vast aan het mondstuk en aan de toeter. Nu heb je je eigen roerdomp-hoorn gemaakt. Proberen maar!

Terug naar boven >>

3 Roerdomp (Botaurus stellaris)

Dat Koen en Teun de roerdomp zagen is heel bijzonder, want het is een mysterieuze vogel. Je ziet hem zelden! Hij leeft verborgen in rietmoerassen. Als hij dan ook nog tussen het riet in de paalhouding staat als hij denkt dat hij bespied wordt, rechtop, met zijn snavel omhoog wijzend, is hij door zijn verenkleed van  licht- en donkerbruine rietkleurige strepen en vlekken bijna onzichtbaar. Als het waait beweegt hij zelfs mee met de zwaaiende stengels.

Foto: Adri de Groot www.vogeldagboek.nl

De roerdomp is een grote, ietwat lompe reigerachtige vogel. Hij is 75 cm lang, heeft een bruine schutkleur, een zwarte kruin, een lange, dikke hals, een groengele snavel en groene poten met lange tenen, waarmee hij behendig door het riet klautert. Een vliegende roerdomp trekt zijn nek in naar zijn romp, net zoals de de blauwe reiger dat doet. De roerdomp wordt soms ook 'rietreiger' genoemd.

De roerdomp verraadt vooral zijn schuilplaats door zijn geluid. Een vreemd 'hoempend' laag dreunend geluid dat kilometers ver te horen is. Dit geluid lijkt een beetje op een brullende stier (= betekenis van Botaurus) of een misthoorn. Het lijkt ook wel op het slaan op een holle boomstam. De beste tijd om een ‘hoempende’ roerdomp te horen is van begin april tot begin juni, ’s ochtends (twee uur voor zonsopgang) en in de avondschemer.

Alle roerdompen hebben hun eigen ‘hoemp’. Om vrouwtjes te lokken maakt hij een ander geluid, dat is dan juist hoog en scherp. Andere mannetjes die het wagen om in de buurt te komen, kunnen rekenen op een gevecht dat soms eindigt met de dood van één van de twee. Roerdompen gebruiken hun scherpe snavel als wapen. Ook andere indringers worden met die dolkachtige snavel aangevallen.

Roerdompen broeden van april tot en met juni in moerassen, in grote open rietvelden zoals de Oostvaardersplassen, die rijk zijn aan stevig, oud waterriet. Hij maakt een beginnetje met enkele nesten vlak boven de waterspiegel. Het vrouwtje kiest er eentje uit om af te bouwen met rietstengels en biezen. Ze legt vier tot vijf grijsgroenige eieren (om de twee of drie dagen een ei). Ze begint gelijk met broeden als het eerste ei is gelegd. Na ongeveer 25 dagen komen de jongen dus niet tegelijk maar om de twee à drie dagen uit.

Een deel van de Nederlandse roerdompen trekt weg tot in Afrika. De achterblijvers krijgen 's winters gezelschap van Oost-Europese roerdompen. Roerdompen eten vis, kikkers, mollen en muizen (‘s winters), salamanders en (water)insecten.
Een koude winter is rampzalig voor roerdompen. Wanneer het water bevriest kunnen ze geen vis meer vangen. Ze trekken dan vaak naar zuidelijker streken op zoek naar open wateren.

Foto: Herman Blockx

Terug naar boven >>

4 Bladskelet maken

Heb je ze wel eens gevonden, van die hele mooie ragfije blaadjes waar alleen nog de nerven van over zijn?

Er zijn insecten die het bladmoes eten maar de nerven niet en soms rot het bladmoes van een afgevallen blad vanzelf weg. Wat overblijft is een prachtig teer bladskelet van alleen nerven, zo licht als een veertje.

Rechts: Bloemblaadje van een hortensia

Aan het eind van de winter vind je ze wel eens tussen afgevallen dorre bladeren onder bomen en struikgewas. Dat is natuurlijk het gemakkelijkst, dan ben je gelijk klaar. Maar lukt dat niet dan kun je van een stevig groen blad, bv. klimop of laurier ook zelf een bladskelet maken door het blad te koken in water met bakingsoda en daarna het bladmoes er voorzichtig uit te borstelen met een tandenborstel. Hier een filmpje hoe je dat kunt doen (met wat hulp van een volwassene).

Filmpje: klik hier 

Bron: natuurwijs.nl

Terug naar boven >>

5 Botanisch stoepkrijten

Overal om je heen groeien bloemen en planten, zelf tussen de stoeptegels! Veel mensen zien deze plantjes als onkruid, maar eigenlijk zijn ze hartstikke belangrijk! Veel van deze plantjes zijn een belangrijke voedingsbron voor bijen.

Hortus Botanicus Leiden is daarom in Nederland de botanisch stoepkrijten rage gestart. Help jij mee? Met stoepkrijt schrijf je de naam bij de plantjes op straat.

Klik hier voor de weetjes, proefjes, en voor meer info over deze activiteit!

Voor kleurplaten: klik hier

Welke stoepplantjes groeien bij jou in de tuin of voor de deur? Ga op onderzoek uit, pluk wat blaadjes en bloemetjes en maak je eigen stoepplantjesherbarium.

Meer info: klik hier

Terug naar boven >>

6 Eindejaars Plantenjacht

Hebben jullie ook niet zoveel te doen in deze (corona) kerstvakantie en wil je toch graag buiten zijn? ZOEK DAN EENS (het kan nog net) TOT 3 JANUARI NAAR BLOEIENDE WILDE PLANTEN!

FLORON organiseert deze winter (vanaf de kerst) voor de zevende maal de Eindejaars Plantenjacht midden in de winter. NNN junior komt pas op 1 januari uit, maar t/m 3 januari kun je overal in Nederland nog op zoek naar bloeiende planten. Hoeveel verschillende planten zouden er dan nog in bloei staan? Welke bloeiende plant wordt het meest gezien? Doe je mee!? Klik hier

FLORON is heel blij als je je gevonden bloeiende wilde planten doorgeeft door het meldingsformulier in te vullen. Laat ook zien wat je gevonden hebt op Twitter met #plantenjacht en deel je mooiste foto's op de Facebook-pagina van Floron of die van jezelf. Leuk voor andere natuurliefhebbers!

Terug naar boven >>

7 Spreekwoorden met vogelnamen

Weet jij er nog meer?

Terug naar boven >>

8 Uit

Thé Tjong-Khing in het atelier van de meesterillustrator - t/m 13 juni 2021
(Museum Kranenburgh gesloten i.v.m. corona tot 20 januari 2021)

Griezelig en grappig

In deze tentoonstelling is een keuze te zien uit Thé Tjong-Khings illustraties van  de afgelopen twintig jaar. Thé Tjong-Khing heeft een heel eigen manier van tekenen.

Naast de tekeningen van Thé Tjong-Khing is er een speurtocht uitgezet, is er een leeshoek ingericht waar je de boeken van Khing kunt bekijken en er is een tekentafel waar Tjong-Khing je uitnodigt om zijn tekening op de muur af te maken. Een kijkje nemen in zijn atelier? Klik hier. Bekijk de tentoonstelling van Thé Tjong-Khing nu online. Met de muis wandel je van rondje naar rondje, bij de kleine rondjes tref je extra achtergrondinformatie. 

In Kranenburgh is van alles te beleven voor het hele gezin. Kinderen kunnen na een bezoek aan de tentoonstelling zelf aan de slag in de Studio C Tuinkeet, Kranenburghs creatief atelier in het beeldenbos!

Museum Kranenburg

Adres: Hoflaan 26, 1861 CR Bergen
Meer info: klik hier

Boek je privécoupé! Vanwege Covid-19 koop je geen losse treintickets, maar je boekt een eigen coupé voor jezelf en je gezin of huisgenoten.

Veilig eropuit dus!

Open op de publieke rijdagen van de trein.
Zie de pagina Dienstregeling om te zien wanneer de rijdagen zijn.

Stoomtrein Goes-Borsele

Adres: Postbus 250, 4460 AR Goes
Tel: 0113-270705
Het kantoor is bereikbaar van maandag t/m vrijdag, van 8.30-17.30 uur.
Meer info: klik hier en/of hier

Expositie ‘Ondersteboven’ – Esther van den Brink - t/m 28 februari 2021

In de Bovenzaal van Museum Valkenburg is de expositie ‘Ondersteboven’ van Esther van den Brink te zien. Als illustrator is Esther al jaren werkzaam in haar studio in Maastricht.

Voor de kinderen:
Voor de allerkleinsten is er een voorleeshoek, en een tekenhoek.
Maak een selfie met Foon en maak kans op een prentenboek!
Deze tentoonstelling staat in het teken van het kind en er zullen diverse activiteiten voor kinderen plaatsvinden, die bekend worden gemaakt op onze website en via Social Media.

Museum Valkenburg

Adres: Grotestraat Centrum 31, 6301 CW Valkenburg aan de Geul
Ons museum is helaas tot en met 19 januari 2021 gesloten.
Meer info: klik hier

Terug naar boven >>

9 NatuurNetNieuws vanaf 12 jaar

Behalve voor jullie is er ook een nieuwsbrief (NatuurNetNieuws) voor grote mensen zoals bijvoorbeeld jullie ouders, grootouders of oudere broers en/of zussen.

Net zoals jullie gratis abonnee zijn van NNN junior, kunnen zij zich ook gratis abonneren op NatuurNetNieuws. Ze hoeven alleen maar een mailtje te sturen naar: info@groen-natuurlijk.nl


NatuurNetNieuws komt ook nog eens elke maand uit!
Niet vergeten te vertellen hoor!

Terug naar boven >>

Einde

Nog meer leuke uittips in en over de natuur kun je lezen op onze website: www.groen-natuurlijk.nl, kijk maar op de kinderpagina.

Tot de volgende keer!

Tiny van der Meer
Hans Steinfort

Terug naar boven >>