1 Koen - Polder-excursie

Wat is er leuker dan op school zitten…? Rennen en lopen in de polder! Koen en zijn klasgenoten gaan dat doen! Het is half april, is er dan al iets te zien? Nou en of! De meester heeft met een natuurmevrouw afgesproken dat ze, samen met nog een begeleider en hulp van een paar moeders, twee middagen 4 groepjes 2 aan 2 twee meenemen voor een polder-ontdek-wandeling. Een dag er voor krijgen ze in de klas al een voorproefje. Op het smartboard zien ze allemaal foto’s van vogels, zoogdieren, bomen en bloemen die ze misschien ook in de polder gaan zien.

Gewapend met verrekijkers, loeppotjes, verzamelzakjes- en bakjes gaan ze op pad. De meester heeft ook een fotowedstrijd uitgeschreven, dus fototoestel of telefoontje mee! De wandeling begint nog een beetje nevelig, maar daarna wordt het al snel stralend weer. Er staan al veel planten in bloei, zoals groot hoefblad, speenkruid, paarse- en witte dovenetel, fluitenkruid, raapzaad, pinkster- en paardenbloemen. Koen en zijn groep rennen, kletsen en dollen. Ruim twee uur zijn ze onderweg. Letten soms iets minder goed op, maar ze krijgen veel te zien en te horen!

Zoals een torenvalk op zijn nestkast, opgewonden zwanen, kuifeendjes, lammetjes, stoeiende hazen en een paartje bergeenden. Mooi zijn ze! Koen neemt een foto. Zelfs de lepelaar is al weer terug van weggeweest en zeeft met zijn lepelsnavel in een poldersloot zijn eten bij elkaar. De kieviten buitelen boven het weiland en broedende blauwe reigers zitten op hun nest in de reigerkolonie.

2 Bergeend

Dat Koen een bergeend heeft gefotografeerd is hartstikke leuk. Want wat zijn ze mooi! Heb jij er wel eens een gezien in het echt? Een bergeend is best groot, wel 60 cm, zo’n beetje tussen een gans en een eend in, daarom wordt hij halfgans genoemd.

Hij heeft een prachtig verenkleed: wit en zwart met een roodbruine band om zijn borst; zijn vleugels zijn wit met zwarte uiteinden. Hij heeft een groenachtige nek en zijn snavel is glanzend felrood. Het mannetje heeft een knobbel op zijn snavel, het vrouwtje niet.

Bergeendmannetjes kunnen hoge, fluitende geluiden voortbrengen die heel anders klinken dan het diepe gak-gak van de vrouwtjes. Het is een grondeleend, dat betekent dat ze ‘grondelen’. Ze zoeken in ondiep water of modder naar zoutwatermosselen, schelpdieren, slakjes en kreeftjes maar eten ook wel wormen, insecten, larven en zaden.

De naam bergeend heeft niets met (hoge) bergen te maken maar omdat ze hun eieren verbergen in konijnenholen, hoge graspollen, andere holtes in de grond of in door mensen aangelegde ‘nesten’. Omdat het vrouwtje zo verscholen zit als ze broedt, is het niet erg dat haar veren bijna net zo mooi zijn als van haar mannetje. Ze zit goed verstopt, niemand ziet haar en voor rovers is het nest moeilijk te vinden.
Een paartje bergeenden doet er alles aan om hun nestplaats geheim te houden. Wanneer ze naar het nest vliegen, vliegen ze achter elkaar aan; het vrouwtje laat zich plotseling uit de lucht vallen en landt vlak bij het hol.
Bergeenden broeden in mei, meestal aan de rand van weilanden. Het nest bekleden ze met hun eigen dons. Het vrouwtje legt 12 tot 16 eieren en broedt deze in een kleine maand uit terwijl het mannetje op wacht staat.

De kuikens zijn zwartwit gestreept en zodra ze uit het ei zijn gekropen, gaan ze met hun ouders naar het water. Daar verzamelen de jonge bergeendjes zich in crèches van soms vele tientallen waar enkele volwassen vogels op ze passen.
De echte ouders vertrekken dan naar de Waddenzee om veilig te kunnen ruien. Op het water zijn de kuikens vaak niet veilig voor rovers zoals snoeken, ratten, reigers en roofvogels. Meestal blijven er maar twee jongen uit het grote gezin over.

Terug naar boven >>

3 Vogelkoor

In de lente kun je al heel vroeg wakker worden door een echt vogelkoor! Honderden vogels begroeten de nieuwe dag en ook jou door uit volle borst te gaan zingen. Het roodborstje, het winterkoninkje en de merels beginnen meestal als eerste, daarna volgen er meer, zoals de zanglijster, de tjiftjaf en de nachtegaal.

Ze zingen niet alleen voor de lol of omdat het lente is. Vooral de mannetjes laten andere vogels weten dat die uit de buurt moeten blijven van hún territiorum (leefgebied) maar ze zingen natuurlijk ook zo mooi om een leuk vrouwtje te lokken zodat ze samen een gezinnetje kunnen stichten.

Je kunt vogels een handje helpen door nestmateriaal neer te leggen, zoals droog gras, hooi, veertjes, stukjes stof en zelfs je eigen haar (niet zelf afknippen hoor!). Leg het op een plek waar vogels gemakkelijk bij kunnen of hang het op aan takjes. De spreeuwen in mijn tuin slopen zelfs mijn rietmat om hun nestje te bekleden!

Spreeuwen zijn trouwens meesters in het nabootsen van geluiden. Ze kunnen miauwen, blaffen, een grutto, een autoalarm, een achteruit rijdende vrachtwagen, muziek en mensenstemmen nadoen. Mozart, de beroemde componist had een spreeuw als huisdier, die een deel van zijn pianoconcerten kon fluiten. Doe hem dat maar eens na!


Terug naar boven >>

4 Paardenbloem

Schrijf ik hier net een stukje over de paardenbloem en dan lees ik dat er zelfs een ‘Dag van de Paardenbloem’ bestaat en die is net geweest op 24 april. Onthouden voor volgend jaar dus maar.

Paardenbloemen zijn het eerste voedsel voor insecten na hun winterslaap en daar waar andere planten OF stuifmeel OF nectar hebben, heeft de paardenbloem ze allebei! En niet zo zuinig ook!
Wanneer in het voorjaar het gras nog tamelijk kort is langs de wegen en in de weilanden, verschijnen er plotseling duizenden gele zonnetjes boven de grond.




De bloemen en bladeren zijn zelfs lekker voor mensen, wist je dat? De jonge blaadjes zijn minder bitter dan de volwassen bladeren. Vroeger werd in molshopen naar 'gebleekte' paardenbloembladeren gezocht, vandaar de naam molsla. Een paardenbloem werd vroeger ook ‘honing (of goud) van de armen’ genoemd omdat ze zo lekker zoet zijn in bijvoorbeeld jam, saus of salade.

Maar wacht nog even tot eind mei of later voor je begint met plukken en zelfs dan, pluk niet alles af alsjeblieft! De biodiversiteit en de bijen zullen je heel dankbaar zijn! Zie je hem staan met allemaal witte pluisjes in plaats van gele bloemblaadjes...? Doe dan een wens... en blaas heeeel hard...! Als je alle zaadjes er in een keer hebt afgeblazen, komt je wens vast en zeker uit!

Paardenbloemen heten zo, wordt beweerd omdat paarden ze graag lusten, maar of dat nou echt zo is... Ganzen, konijnen, varkens en andere dieren vinden ze veel lekkerder! Geiten, schapen en koeien gebruiken de paardenbloem als medicijn. De naam brievenbesteller heeft de paardenbloem te danken aan de vruchtpluisjes die als parachuutjes door de wind heel ver worden verspreid.

Paardenbloemen bloeien tweemaal per jaar heel uitbundig, in mei en in augustus, maar kunnen het hele jaar wel bloeien, zelfs in de winter. Ga maar gauw naar buiten om met eigen ogen te bekijken hoe mooi paardenbloemen zijn! Nog leuker als jij of je ouders ze doorgeven voor het stoepplantjesonderzoek door hier te klikken.



Dat vlinders ook van paardenbloemen houden, zie je op deze foto ’s. Links de kleine vuurvlinder en rechts het citroentje.

Terug naar boven >>

5 Knutsel: vlinder en bijenhotel

Wat is het heerlijk als het zonnetje weer gaat schijnen en je overal van die fleurige vlinders ziet vliegen. Wil je ze graag ook binnen (bijvoorbeeld in je slaapkamer), dan lees je hier hoe je die prachtige vlinders kunt maken.

Wat heb je nodig?

- Sjabloon van een vlinder (hier te downloaden)
- Vlechtstroken van 1,5 cm in verschillende kleuren
- Evenuteel glittersteentjes
- Schaar en lijm

Je mag zelf kiezen hoe groot je de vlinder wilt afdrukken, maar gewoon papier uit de printer (A4) is wel een mooi formaat. Als het kan, vraag dan aan degene die het sjabloon uitprint of het papier wat dikker mag zijn (120 grams), of plak het op een stevige ondergrond van bijvoorbeeld karton.

Bedenk vooraf hoe je wilt dat je vlinder eruit gaat zien. Let er op dat de vleugels aan beide kanten hetzelfde zijn. Dus als je aan de ene kant begint met roze, dan moet dat ook aan de andere kant. Als je wat ouder bent kun je hier ook patroontjes in maken.
Kies een kleur uit van de vlechtstroken. Knip ze in de goede lengte (pas maar even op je sjabloon). Ze moeten lang genoeg zijn om er lusjes van te vouwen. Dit doe je door de uiteinden op elkaar te plakken. Al deze lusjes plak je dan met lijm op het sjabloon van de vlinder.

Wanneer je één kleur af hebt ga je door met de volgende. Zo maak je de hele vlinder vol. Begin met plakken aan de buitenkant van de vlinder en werk naar binnen toe! Anders zitten de lusjes straks onder elkaar in plaats van bovenop elkaar.
Als de vleugels helemaal vol zijn geplakt kun je het lijfje versieren. Je kunt ze vol plakken met glittersteentjes maar natuurlijk ook gewoon met potlood, stift, verf of wasco versieren.
Dan is je vlinder klaar en kun je er je (slaap)kamer mee opfleuren! Misschien wil je wel veel meer vlinders laten fladderen... je kunt er zoveel maken als je wilt!

Bron: Juf Joycella

Nog een knutsel voor buiten:
Bouw je eigen bijenhotel

Wilde bijen nestelen niet alleen in natuurgebieden, maar ook in tuinen, spleten van muren, in gaten van hout en in tuinmeubelen. Dus ook bij jou in de tuin. De bij is heel erg nuttig, hij zorgt voor de bestuiving van planten en bloemen. Zonder bijen kunnen wij niet bestaan.

Er zijn tegenwoordig veel kant-en-klare bijenhotels te koop. Jammergenoeg worden die vaak niet goed gemaakt en willen de wilde bijen er niet in wonen. Het is dan ook veel leuker om je eigen bijenhotel te bouwen. Help jij een handje mee om een extra huisje te bouwen voor de bij?

Wat heb je nodig?

- Holle rietstengels, stengels van de Japanse duizendknoop of bamboestokjes
- Een leeg pak sap/melk/barleduc of een oud vogelhuisje
- IJzerdraad
- Verf
- Schaar
- Tuinschaar

Knip een voor- of zijkant uit het lege (schone) pak. Maak aan de zijkanten een klein gaatje waar je een dun ijzerdraadje of touwtje doorheen kan prikken. Maak het vast aan de zij- en bovenkant. Nu heb je een soort hengsel om het hotel op te hangen aan de muur.

Gebruik je een oud vogelhuisje? Haal de voorkant er af, zodat je daar de stokjes in kan doen.
Knip de bamboestokken/rietstengels op maat (kijk naar de grootte van je pak). Ze mogen best een beetje uitsteken. Stop ze er vervolgens in (verticale lengte). Zorg ervoor dat de opening van de bamboe/rietstengel aan de buitenkant zit! Vul het pak helemaal op, totdat er geen stokje meer bij past. Je kunt het hotel beschilderen zoals jij dat wilt! Maar alleen aan de buitenkant! Even goed laten drogen en tadaa... klaar is Kees. Hang je bijenhotel 1 tot 3 meter boven de grond, naar het zuiden toe gericht, zodat het voor een groot deel van de dag in de zon hangt. Laat het minstens een jaar hangen om de bijen de tijd te geven om uit te komen.

Terug naar boven >>

6 Uit

Over Nachten
De wondere wereld van nachtdieren

Hey pssst, slaap je al? Wordt eens wakker, want je mag mee op een nachtelijk avontuur. We gaan het donkere bos in en ontmoeten zo allerlei bijzondere dieren die vooral ’s nachts leven. Ontdek zelf de leefwereld van de uil, das, vos, vleermuis, mol, egel en nog veel meer machtig mooie nachtdieren.

'Over Nachten' is een spannende expositie voor durfallen (6+) en hun familie. Dus kom maar op. Raap al je moed bij elkaar, koop een kaartje, pak een nachtkijker en stap zo 'Over Nachten' in!
Daar maak je van dichtbij kennis met allerlei nachtdieren. Je ontdekt de geluiden die ze maken, hoe ze leven en wanneer ze actief zijn ’s nachts. Aan de hand van spelletjes en andere doe-dingen zoals b.v. een hoorspel, een boomhut, voeldozen en geurdingen word je uitgedaagd om zelf aan de slag te gaan en te ontdekken.

Natuurhistorisch Museum Maastricht

Adres: De Bosquetplein 7, 6211 KJ Maastricht
Meer info: klik hier

Vragen?  Je kunt mailen naar:  app@natuurmuseumbrabant.nl

Kasteel Heeswijk

Adres: Kanaaldijk Noord, Heeswijk- Dinther
Meer info: klik hier

Zintuigenbos in Almere

Begin april is op stadslandgoed de Kemphaan het Zintuigenbos officieel geopend. Het bos bestaat uit vijf ‘boskamers’, allemaal gericht op één van de zintuigen: voelen, ruiken, proeven, horen en zien. Zo zijn er een blote voetenpad, een voeltafel, een houten klankspel en er groeien eetbare planten waar bezoekers van kunnen proeven.

De (gewone) paden zijn toegankelijk gemaakt voor gebruikers van een rolstoel, scootmobiel of rollator. Voor bezoekers met een visuele beperking staan er bordjes met teksten in contrast en in brailleschrift. In elke boskamer kun je via een QR-code luisteren naar een fragment uit het audioboek ‘Het Zintuigenpaleis' en ontdek je zintuigen bij mensen, dieren en planten. Het letterlijke en figuurlijke hoogtepunt van het inclusieve Zintuigenbos is het uitzichtplateau waar je kunt genieten van het uitzicht over het landschap.

Speciaal voor scholen is er een lesprogramma ontwikkeld, zodat kinderen in het bos les kunnen krijgen. Daarnaast is er een kinderboek geschreven en een bijpassend lied gemaakt. Bedenker Jacco Steendam: "Je gaat hier echt je zintuigen gebruiken en dan gaan ze daar op school creatieve dingen mee doen.”

Stadslandgoed de Kemphaan

Adres: Kemphaanpad 4, 1358 AC Almere
Meer info: klik hier

Forteiland Pampus

Wist je dat het fort uit wel 80 kamers bestaat? Vroeger woonden hier 200 soldaten! Benieuwd hoe alles reilde en zeilde in het fort? Bewandel de route van 'Het Verhaal van Pampus' en je bent dichter bij de geschiedenis dan ooit.

Loop door ruimtes die tot leven komen door filmprojecties en geluidseffecten. Ervaar het verleden! In 'Het Verhaal van Pampus' is het ook mogelijk om verschillende games te spelen. Je activeert ze met een Pampussleutel die verkrijgbaar is in de museumwinkel in het paviljoen.

Het fort is superspannend en leerzaam! Maar ook buiten op Pampus is er veel te doen! De uitzichten zijn prachtig, zeker vanaf het dak. Bij mooi weer kun je zwemmen en... de kok van het eiland bakt elke dag verse pannenkoeken!
Ben je enthousiast geworden over Pampus?

Supergezellig als je binnenkort naar Pampus komt varen! Wil je alvast wat meer weten over Pampus en de rest van de Stelling van Amsterdam? Kijk dan naar deze superleuke aflevering van Het Klokhuis. Presentator Maurice rijdt op zijn fiets over het dak van het fort. Dat moet je thuis natuurlijk niet proberen! Klik hier.

Forteiland Pampus

Adres: 1398 PX Muiden
Meer info: klik hier

Terug naar boven >>

7 NatuurNetNieuws vanaf 12 jaar

Behalve voor jullie is er ook een nieuwsbrief (NatuurNetNieuws) voor oudere broers en/of zussen en grote mensen zoals bijvoorbeeld jullie ouders, grootouders.

Net zoals jullie gratis abonnee zijn van NNN junior, kunnen zij zich ook gratis abonneren op NatuurNetNieuws. Ze hoeven alleen maar een mailtje te sturen naar: info@groen-natuurlijk.nl
Of via de website het formulier invullen. Klik daarvoor hier

NatuurNetNieuws komt ook nog eens elke maand uit!
Niet vergeten te vertellen hoor!


Terug naar boven >>

8 Einde

Nog meer leuke uittips in en over de natuur kun je lezen op onze website: www.groen-natuurlijk.nl, kijk maar op de kinderpagina.

Tot de volgende keer!

Tiny van der Meer
Hans Steinfort

Terug naar boven >>