1 Koen - Griezelig

Koen en Teun struinen in de herfstvakantie door het bos. Een kletsnat bos! De bomen druipen en de paden zijn blubberig. Geen wonder, het heeft ontzettend veel geregend de laatste tijd. Maar daardoor groeien er nu opeens wel heel veel paddenstoelen! En wat voor paddenstoelen! Natuurlijk de bekende mooie rode met witte stippen, maar ook heel veel andere soorten. Opeens zien ze op een liggende boomstam allemaal zwarte staafjes. Wat een vreemd gezicht.

Teun zegt dat hij van de meester heeft gehoord dat ze houtknotszwammen heten, maar vaak noemen mensen ze dodemansvingers, dat klinkt best een beetje griezelig!
Er bestaat een heel oud verhaal dat dit de vingers zijn van stoute, gestorven kinderen, die, toen ze nog leefden hun ouders sloegen. Elk najaar komen hun vingers weer boven de grond om vergeving te vragen voor hun daden.

Iets verderop stinkt het behoorlijk. Teun knijpt z’n neus dicht en kijkt Koen aan... ‘Neeeee’, zegt Koen, het is niet wat jij denkt! :-)’. Er steken glimmende bollen boven de grond uit: duivelseieren! De stinkzwammen die daaruit komen stinken niet voor niets zo. Er komen veel vliegen op af. Handig, want de sporen van deze zwam worden niet door de wind maar door vliegen verspreid. En die vinden zo’n poeplucht maar wat lekker!
Als ze op een open plek in het bos aankomen, zien ze een grote kring van paddenstoelen. Zo’n kring kan in één enkele nacht ontstaan. Teun wil er in stappen. ‘Nee joh! niet doen’, roept Koen, die Teun een beetje bang wil maken. ‘Het is een heksenkring, als je er in gaat staan, ben je gevangen en kun je er nooit meer uit!’ Haha, Teun gelooft er niets van, maar doet toch gauw een stapje terug.

Dan, opeens horen ze een raar geluid: ‘kluu-kluu-kluu-kluu’, galmt het door het bos. Nu probeert Teun Koen bang te maken: ‘Dat is een lachende heks. Die vliegt hier af en toe tussen de bomen op haar bezem’. Ja hoor, het zal wel...Koen laat zich echt niet voor de gek houden, maar stiekem vindt hij het toch een beetje griezelig.  Dan klinkt het lachen opnieuw, nu van heel dichtbij. Opeens zien ze wie dat geluid maakt. Het is een groene specht!

Pffffff.... ze slaken allebei een zucht van verlichting. Al die gekke paddenstoelen, rare verhalen en vreemde geluiden. In zo’n donker vochtig bos, zou er bijna in gaan geloven! Als ze naar huis lopen, zien ze nog iets. Blote billetjes aan een boom. Haha, er zijn dus ook nog grappige dingen in het bos!

Terug naar boven >>

2 Groene specht

Heb jij wel eens een groene specht gezien? Dat is een gelukje hoor! Het is een schuwe, vogel die golvend vliegt en snel weg is als hij mensen zien. Meestal hoor je alleen zijn lachende geluid. Ze noemen hem ook wel eens houtspecht, lachspecht of maarts veulen.

Als je hem ziet, is er geen twijfel mogelijk! Hij heeft een knalrode kruin, een zwart masker en een grijze dolksnavel. Het mannetje heeft een rode snorstreep, het vrouwtje een zwarte. Ze heten niet voor niets groene specht, kijk maar naar die groene rug.

Jonge vogels zijn helemaal gevlekt. De groene specht roffelt niet zo vaak tegen een boomstam als andere spechten. Met z’n korte krachtige poten met twee tenen die naar voren en twee die naar achteren staan en de stevige staartpennen kan hij zich heel goed aan bomen en palen vast klemmen om insecten te zoeken. Hij hipt ook vaak in het gras, op zoek naar insecten of neemt een ‘mierenbad’ door op een mierenhoop te gaan zitten. De mieren worden boos, lopen over zijn veren en besproeien die met mierenzuur. En dat is precies de bedoeling. Het is een goed middeltje om parasieten tussen zijn verenpak te verjagen.

De groene specht heeft een 10 cm lange tong, wel vijf keer zo lang als zijn snavel.Daar zie je niets van want hij zit opgerold in zijn schedel. Het uiteinde van z’n tong is plat en kleverig. Hij tast er de inwendige gangen en spleten van een mierenhoop mee af want hij is dol op mieren en 'lepelt' zo de lekkernij naar binnen.

Hij onthoudt precies waar die mierenhopen liggen, zodat hij ze zelfs onder een sneeuwlaag van een meter terug kan vinden. Hij eet wel 8 soorten mieren maar het liefst grote rode bosmieren. Na een strenge winter met veel sneeuw of een koud nat voorjaar zijn er weinig mieren en heeft de groene specht het moeilijk om eten te vinden. Gelukkig eet hij ook wel bessen en insecten of larven van insecten in boomstammen.

Terug naar boven >>

3 Weer voorspellen

Weet je dat mensen vroeger geloofden dat veel spreuken over weersvoorspellingen klopten. Soms deden ze dat ook wel, maar lang niet altijd! Nu we  het toch over de (groene) specht hebben, hier is zo’n spreuk:  Als de specht lacht, regen verwacht.

In oktober vloog er een groene specht lachtend langs me heen. (die van de foto achter het gaas op het paaltje). Het regende al, dus die voorspelling kwam toen wel uit :-)

Kijken jullie wel eens naar de lucht en de wolken?
Kun je daaraan zien wat voor weer het wordt? Komt er mooi weer, regen of sneeuw?
Dat valt niet mee hė...! Wij kijken liever even op de buienradar, wel zo handig.
Maar of die nou altijd klopt... !?

Ik vond thuis op een vergeten plekje een ‘winterweerboekje’ uit 1990, dat is dus al 30 jaar oud! Leuk om te lezen waar de weermannen toen naar keken om het weer goed te kunnen voorspellen. Soms denk ik dat het nog beter ging dan nu met alle computers, ingewikkelde apparaten en satelieten.

 links: windwijzer

Ze keken gewoon heel goed uit hun ogen en konden zo een heleboel weerverschijnselen voorspellen. Ze letten dan op de windrichting of de wolkenvormen. Dat leerden ze waarschijnlijk al van hun ouders en grootouders, ze groeiden er mee op om te leren kijken  naar de lucht om er achter te komen welk weer er op komst was.

Van deze wolken heb ik een foto gemaakt. Ik vond ze heel indrukwekkend. Voor of na een onweersbui kun je deze bijzondere wolken in de lucht zien. Het zijn mammatus wolken. Het Latijnse woord Mammatus (mamma) betekent ‘uier’ of ‘borst’.

Er zijn naast het rijmpje van de groene specht nog veel meer weerrijmpjes zoals deze: ‘Kraaien vlak bij schuur en huis, de winter voelt zich thuis’ of‘ Onweer laat in het jaar, vorst is nog niet daar’. Het onweerde in de plaats waar ik woon al op 11 oktober ontzettend hard en het regende ook nog eens pijpenstelen!! Voorlopig geen vorst dus...:)

Of deze: ‘Houden de bomen hun bladeren lang , wees voor een lange winter bang’. 
Jullie zouden het vast wel leuk vinden als het weer eens echt winter zou worden, zodat je kunt schaatsen en sneeuwballen. ‘November warm en fijn, het zal een strenge winter zijn.’
en ‘Noordenwind bij volle maan kondigt een strenge winter aan.’ Benieuwd of het dan echt een lange winter wordt! Hou het maar in de gaten! Je weet in elk geval zeker dat het winter is als dit jou overkomt:
‘Komt de sneeuw tot aan je kin, dan ben je gevallen en lig je er in’.

Terug naar boven >>

4 Knutselen

windmobiel

Ga eens naar buiten op een winderige dag en luister naar de geluiden van de wind. Waar komen die geluiden vandaan? Welke geluiden worden meegevoerd door de wind?

Met een windmobiel kun je de wind muziek laten maken. Een windmobiel laat voorwerpen tegen elkaar botsen in de wind, zodat ze geluid maken. Neem een takje en bindt aan beide kanten een touwtje om het takje horizontaal op te kunnen hangen in de wind.

Hang aan het takje touwtjes, waar je zelf gevonden voorwerpen aan rijgt of knoopt, die heen en weer kunnen bewegen in de wind en die geluid maken als ze elkaar raken. Kies bijvoorbeeld schelpen, kiezelsteentjes of takjes.

Als het waait maakt de wind geluid, maar alleen als hij iets aanraakt. Zo kan hij ruisen door de bladeren, huilen door de schoorsteen, gieren of fluiten door kieren en roosters, loeien om het huis. Een windorgel is een muziekinstrument dat uit holle buizen van verschillende lengtes bestaat die bespeeld worden door de wind. In Vlissingen staat een grote, dat klinkt zo als het heel hard waait: klik hier

natuurmuziek

In de natuur plonst, zingt, ratelt, ruist, roffelt en ritselt er van alles. Als je goed luistert dan zijn er veel geluiden te horen. Je kunt met heel veel dingen uit de natuur muziek maken.

Om te trommelen, gebruik je 2 takjes als trommelstokken. Je mag zelf ontdekken waar je het best op kunt trommelen. Fluiten doe je door een brede grasspriet heel strak tussen je twee duimen te spannen en te blazen. Goed oefenen!
Doe harde dingen zoals steentjes of eikels in een doosje en rammelen maar. 
Ratel eens met een stokje langs een dennenkegel, of langs de spijlen van een hek. Een geluid dat klinkt als de wind of de zee maak je door droog zand in een doosje te doen en het heen en weer te bewegen, het schuiven van het zand maakt een ruisend geluid.

(Kies uit: plonst, zingt, ratelt, ruist, roffelt, ritselt)
Een specht ...................... met zijn snavel op een boom.
Elke vogel ...................... zijn eigen lied.
De ratelslang ...................... met het puntje van zijn staart.
De muis ...................... tussen de struiken
De kikker ...................... het water in.
De wind ...................... door de bladeren.

Bron: staatsbosbeheer

Terug naar boven >>

5 Namen van de maanden

Weet je hoe de maanden van het jaar ook wel genoemd worden? Een aantal namen zijn logisch. Een paar leg ik uit.

Januari – Louwmaand
Het woord 'louw' komt van het woord (leer)looien. Het was vroeger gewoonte om de huiden van geslachte dieren in januari te looien.

Februari – Sprokkelmaand
Het is een verbasterde afleiding van het oude werkwoord ‘sporkelen’ (springen). Februari maakt eens in de vier jaar een ‘sprongetje’ van één dag, de schrikkeldag 29 februari.

Maart – Lentemaand

April – Grasmaand

Mei – Bloeimaand
In mei komt de natuur weer volop tot leven: bloeiende fruitbomen vol bloesem en tuinen vol bloemen.

Juni – Zomermaand

Juli – Hooimaand
Juli was de maand, waarin er gehooid werd.

Tegenwoordig begint men daar vaak al in april of mei mee. Vroeger werd alles met de hand gedaan met behulp van een zeis en een hark. Het vervoer naar de hooischuur gebeurde met paard en wagen.

Augustus – Oogstmaand
De maand waarin geoogst wordt. Het woord oogst is ontstaan uit de Latijnse naam Augustus

September – Herfstmaand

Oktober – Wijnmaand
De maand waarin de druiven worden ingezameld voor het maken van wijn.

November – Slachtmaand
Vooral in deze maand werd op boerderijen vaak een varken geslacht als voedselvoorraad voor de komende winter.

December – Wintermaand

Terug naar boven >>

6 St. Pannekoek

Sint Pannekoek - 29 november

O ja...! Vergeet Sint Pannekoek niet!                                  

Sint Pannekoek is een van oorsprong Rotterdamse traditie en wordt ieder jaar, door heel het land, gevierd op 29 november. Je legt een pannenkoek op je hoofd en zegt: ‘Wij wensen u een vrolijke en gezegende Sint Pannekoek!’
Inmiddels is bekend dat de oorsprong van dit feest nog veel ouder is.

Sint Pannekoek is ontstaan in 1899. Dit feest verwijst naar een bijzondere gebeurtenis in de twaalfde eeuw in een klooster langs de Rotte waar nu Kralingen ligt. Je leest er meer over op de pagina ‘Legende van Sint Pannekoek‘.

Terug naar boven >>

7 Uit

Mind mistery

Er was ooit, lang geleden, een man met een miljoen ideeën. Hij hield ervan om objecten te creëren en te bouwen. Hij had een passie voor uitvindingen en was áltijd op zoek naar oplossingen die net een beetje anders waren. Na jaren van onderzoek was hij op een herfstige dag met zijn zoveelste experiment in de weer. Toen hij hoopvol het laatste ingrediënt aan zijn formule toevoegde, ontstond er een immense knal. De grond spleet open en alles werd licht en meteen weer pikkedonker. Sinds die dag is er nooit meer iets van Siebrandt vernomen, maar misschien kom je hem nog ergens tegen…

ÉÉN DING IS ZEKER... NIETS IS MEER ZEKER!

Siebrandt kon de zwaartekracht niet overwinnen, maar kun jij de onaardse druk aan die op je ligt? Na een bezoek aan zijn huis zul je zeker ondersteboven zijn.

Museum
3D hologrammen, water dat omhoog stroomt, schilderijen en spellen die je geest op het verkeerde been zetten. Ervaar de wereld van optische illusies.

Museumplein
Geen nieuwe gadgets of supermoderne technieken, maar gewoon heerlijk ouderwets gamen!

Het Maasdal Mysterie
Volg de voetsporen van het geheimzinnige pad dat leidt naar het Maasdal Mysterie. Ontdekking en verbazing, hilariteit en rariteit... ervaar zelf wat dit mysterie met je doet!

Vortex
Ooit het sterrenstelsel, de zon, de maan en álle planeten met een enorme snelheid om je heen zien draaien? In deze doldwaze Vortex zul je je letterlijk bewegen tussen hemel en aarde.



Mind Mystery

Adres: Tienrayseweg 10, 5961 NL Horst
Meer info: klik hier en/of hier

Buitengewone beesten

De buitengewone beesten zijn terug in Natura Docet Wonderryck Twente. Ga op onderzoek naar de buitengewone beesten in deze tentoonstelling en kom er achter hoe bijzonder de natuur kan zijn.

Verschillende bijzondere beesten leggen uit wat er ‘mis’ is met hen. Zo vertelt een bultrugwalvis over albinisme, een Siamese krokodil over misvormingen en een tijger over hybride diersoorten. Ook is er een fantasiedier dat vertelt over hoe mensen dieren graag willen veranderen (manipulatie). De lotgenoten van de verteldieren worden op de onderzoektafels getoond.

Met animaties van All Things Moving  en illustraties van Ferdy Remijn

Funky Forest: 
een spannend fantasiebos met kleurrijke bomen, een spetterende waterval en allerlei dieren. In Funky Forest worden bezoekers deel van een digitale wereld die ze zelf maken.        

Water stroomt, bomen groeien en vlinders vliegen. Stap in de ruimte en rond jouw lichaam vormt zich een boom! Tap water uit de waterval en laat de boom groeien. Raak de boomtakken aan en er ontspruiten bladeren en bloemen aan de knoppen. Bomen die te weinig voeding krijgen, verdorren en sterven uiteindelijk af.
Help jij mee om het bos gezond te houden?

Adres: Museum Natura Docet Wonderryck Twente, Oldenzaalsestraat 39, 7591 GL Denekamp
Meer info: klik hier

Uitslovers

De gulzigste eter, de heetste scheet, de grootste muil, de langste nek. Op alle fronten heb je dieren die enorme prestaties leveren. Als ze het opnemen tegen de mens, kunnen ze bijvoorbeeld harder lopen, beter ruiken, meer gewicht optillen en meer water drinken. Dieren doen dat niet om ergens de beste in te zijn, maar omdat het de kans vergroot om te overleven.

Succesvol ben je niet altijd als je groot, woest en sterk bent, maar juist als je zo goed mogelijk bent aangepast aan je omgeving. In deze tentoonstelling staan diverse ‘uitslovers’ uit het dierenrijk bij elkaar, waaronder een aantal topstukken uit de collectie zoals de reusachtige snoek die zich verslikte in een te grote snoekbaars, de reconstructie van de schedel van ‘Leviathan’ de Peruaanse roofpotvis en de rechter onderkaakshelft van een bultrug (walvis) die in 2014 werd opgevist uit de Noordzee. 

De  tentoonstelling ‘Uitslovers – opvallende prestaties in het dierenrijk’ is permanent te zien in de Parkzaal van het museum.

Adres: Het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, Westzeedijk 345 (Museumpark), 3015 AA Rotterdam
Meer info: klik hier

Terug naar boven >>

8 NatuurNetNieuws vanaf 12 jaar

Behalve voor jullie is er ook een nieuwsbrief (NatuurNetNieuws) voor grote mensen zoals bijvoorbeeld jullie ouders of oudere broers en/of zussen.

Net zoals jullie gratis abonnee zijn van NNNjunior, kunnen zij zich ook gratis abonneren op NatuurNetNieuws. Ze hoeven alleen maar een mailtje te sturen naar: info@groen-natuurlijk.nl


NatuurNetNieuws komt ook nog eens elke maand uit! Niet vergeten te vertellen hoor!

Terug naar boven >>

Einde

Nog meer leuke uittips in en over de natuur kun je lezen op www.groen-natuurlijk.nl, kijk maar op de kinderpagina.

Tot de volgende keer!

Tiny van der Meer
Hans Steinfort

Terug naar boven >>